Zo dat was het dan, mijn laatste dagje in het Diakonessenhuis. 8 weken lang op de interne afdeling. Ik heb met en om de verpleging gelachen, boos op ze geweest, mij druk gemaakt over dingen waarover iedereen zijn schouders ophaalde, veel verschillende ziektebeelden gezien die hier net iets verder gevorderd waren dan in Nederland, 3 pennen leeg geschreven, zwetend van de hitte naast het bed gestaan van patiënten die klaagde dat het zo koud was (en nee ze hadden geen koorts), een patiënt met klassieke leptospirose en AIDS gezien, veel medicijnen moeten opzoeken omdat ze hier allemaal anders heten dan in Nederland (calpol is hier paracetamol) etc etc. Uiteraard vreselijk veel mensen gezien met diabetes, met alle complicaties die daarbij komen kijken. Torenhoge hoge suikers en HbA1c, benen die waren geamputeerd, heel veel aan de dialyse, en dan nog steeds zo ontzettend dik en therapie/dieet ontrouw. Dit grotendeels door onwetendheid, de zorgorganisatie hier en gewoon de hele cultuur van eten eten en nog eens eten. Dikke billen is mooi, maar gezond eten is hier ook voor veel mensen niet te betalen.

Ik heb hier veel geleerd over communicatie, om deze aan te passen aan verschillende mensen en situaties. Communicatie, dat gaat hier toch moeizamer en anders dan in Nederland. Door alle soorten bevolkingsgroepen moet dit wel. De mooie marrons die overal vriendelijk op lachen wat je ook zegt (hattie hattie? en dan met je duim naar beneden of omhoog erachter proberen te komen of de pijn minder of meer is ten opzichte van gister), veel te laat komen omdat ze soms ver in het binnenland wonen, geen geld hebben en weinig medische kennis hebben. De Hindoestaanse mensen, die vooral vrij theatraal zijn, vriendelijk en gastvrij (ik ben al door meerdere patiënten uitgenodigd om bij hen te komen eten), maar helaas allemaal te dik en hebben bijna allemaal diabetes. De inheemse mensen (indianen), die vooral vaak alternatieve geneeswijze toepassen, maar vaak nog verbazingwekkend oud en gezond zijn. Mijn directheid was hier soms mijn redding (passief zijn en te lief vragen werkt hier niet), maar ben soms ook wel boos aangekeken door een verpleegkundige. Vervolgens werd ik dan op hun bijzondere Surinaamse directe wijze erop gewezen dat ik dit zo niet kon zeggen/doen/organiseren. Om vervolgens wel weer met je te lachen als je excuses aanbiedt en zegt dat ze groot gelijk hebben. Als je (terecht) boos ben geworden, omdat die poli-afspraak (waarvan je eergister al had aangegeven dat deze moet worden gemaakt) nog steeds niet is gemaakt, ze vragen of je misschien een koekje wilt ("U ziet er wel hongerig uit dokter"). Je leert hier goed over welke dingen je je druk moet/gaat maken. Als je je over alles druk maakt maak je het er voor jezelf en de verpleging het er niet leuker op, want alles gaat hier gewoon trager/luier/anders dan in Nederland. Dus je kiest uit waarover je je wel wat drukker maakt. De zusters hebben dat wel door dat het serieus is en gaan dan wel opeens (ietsjes) harder lopen (in ongeveer een half uur een ECG i.p.v. ergens eind van de dag). Verder heb ik geleerd welke aanvullende diagnostiek ik echt wil en hoeveel spoed erachter zit. De verzekeraar betaalt hier maar 1 CT scan per jaar, dus als iemand al een scan heeft gehad ergens in het jaar dan moet diegene het zelf betalen. Dan denk je toch iets meer na of je die mensen wel of niet op kosten gaat jagen of niet (uiteraard als het moet dan moet het, maar in Nederland gaat het wel een stuk makkelijker).

Ondanks mijn frustraties om veel dingen en ongeloof over hoe het gaat, toch heb ik toch genoten. Wat een pareltjes van verpleegkundige zitten hier tussen en wat zijn de mensen vriendelijk en gastvrij. Al zijn mensen hier wel heel tegenstrijdig. Ze zijn heel respectvol (iedereen aanspreken met dokter/zuster en u), maar soms ook juist onbeschoft (ze onderbreken je vaak midden in een gesprek, "even hoor, even"). Ze zijn lui, maar ook juist weer harde werkers (veel mensen hebben hier meerdere banen). Ze zijn altijd druk, maar toch zie je ze weinig doen.

Eten is hier, zoals al vaak eerder benoemd, een groot en belangrijk ding. Alles draait om eten, ze eten de hele dag door op random tijdstippen, mensen eten teveel, zijn te dik, eten ongezond (alles wordt gefrituurd, 1x in de week of maand groenten, super veel in olie gebakken bami/nasi met kip), mensen denken dat ziektes worden veroorzaakt of kunnen worden verholpen door voeding (wat natuurlijk ten dele waar is, maar echt veel dingen niet) waardoor die vraag bij elk familiegesprek onderwerp van gesprek is. Al eten mensen hier ook niet samen met avondeten. Ze eten wanneer ze honger hebben ("jouw buik is toch niet mijn buik?").

Ik heb een leuke leerzame tijd gehad, maar ben blij dat het er weer op zit. Geef mij Nederland maar. Waar alles kan (en dan vooral snel kan). Waar het communiceren toch makkelijker gaat (qua taal en qua techniek). Waar je visite loopt met de zuster die de patiënt zelf heeft gezien en dingen weet van die patiënt, dus niet gewoon wat voorleest uit de verpleegkundige rapportage en bluft als ze het niet weet. Waar patiënten gewoon verzekerd zijn. Waar we een elektronisch patiëntendossier hebben in plaats van mapjes en voor alle aanvragen en recepten andere papiertjes (let wel, ook verschillende papiertjes per verzekeraar). Waar patiënten ook een beetje mondig zijn en niet alleen maar "ja dokter" zeggen, maar eigenlijk de ballen begrijpen wat er aan de hand is of thuis gewoon weer lekker verder gaan met hun ongezonde leefstijl. Waar geen gillende scene wordt geschopt als een patiënt overlijd. Waar we gewoon makkelijk voldoende thuiszorg kunnen regelen (ja serieus, in Nederland gaat het vergeleken hier soepel en makkelijk). Waar we in elk ziekenhuis bijna alle specialismen hebben onder 1 dak. Waar patiënten niet een week opgenomen hoeven te liggen voor glucose/bloeddruk regulatie. Waar je niet eerst naar het lab hoeft te lopen voordat je je labuitslagen kunt inzien. Suriname heeft het op zijn manier goed geregeld. Er kan hier gelukkig veel, maar helaas loopt het nog wel ver achter. Het is een arm land, waar mensen met een opleiding weinig kansen krijgen en hierdoor vertrekken naar Nederland, waardoor het nog slechter gaat hier. De wil is er soms wel, maar helaas de middelen niet.

Mijn laatste dag was heel leuk. Ik had koekjes meegenomen voor de verpleging. Dit is natuurlijk altijd scoren. Uiteraard wordt het uitdelen van de koekjes geregeld door de hoofdzuster. Je zet namelijk niet gewoon een bak koekjes neer. Nee, dit moet onder toezicht. Ze konden het allemaal zeer waarderen. Ik kreeg van de verpleging brassa's (knuffels) en gelukswensingen. Er is een leuke groepsfoto gemaakt met de zusters, hoofdzuster en met Roosmarijn, Lindsey, Ryan en Annabel. In de avond, toen ik terug kwam van de partybus heb ik met nog een paar verpleegkundigen een foto gemaakt.

Ja je leest het goed, we zijn met de partybus geweest, samen met de verpleging en arts-assistenten. Het was echt hilarisch. De verpleegkundige hadden zich mooi opgemaakt en aangekleed. Vervolgens met een half open bus en keiharde muziek aan reden we door de straten van Paramaribo. Nou dansen en schudden met de billen, dat kunnen ze wel die Surinamers. We hebben ons ontzettend vermaakt.