Feesten op zijn best: Dashain festival

Afgelopen donderdag hadden we de eer om samen met Madan (de eigenaar van het Guesthouse in Kathmandu) en zijn familie Dashain te vieren. Tijdens dit festival wordt gevierd dat het goede het kwade overwint.
Speciaal voor deze gelegenheid hadden we kurta's laten maken, dus in deze mooie outfit gingen we opweg naar de ouders van Madan. Hier aangekomen was het allemaal nog wat ongemakkelijk. Eigenlijk spreken alleen de jongeren redelijke Engels, de ouderen zo goed als niet, dus communiceren was nogal lastig. Maar met handen en

voeten en wat vertalen kwamen we een heel eind.

Wanneer iedereen eenmaal gearriveerd was, konden we naar het dakterras voor het uitdelen van de tika's. Hier gaat nog een hele hierarchie aan vooraf. Wat ik begreep beginnen de oudste van de familie met tika's uitdelen aan de vrouwen van jong naar oud. Vervolgens de mannen van oud naar jong en zo nog een stuk of 5 keer. De tika is een rood drapje van rijst, krijt en water. Het is geen 'Bindi', dit is de rode stip die vrouwen vaak dragen. De tika lijkt op alles behalve op een mooie stip. Er wordt zoveel mogelijk rijst op je voorhoofd gekwakt en vervolgens krijg je gras en water over je hoofd. Daarna volgt er een touwtje om je nek dat moet zorgen voor bescherming en een stukje banaan met kokos. Kortom een hele riedel. Ze hebben ons allemaal wel proberen uit te leggen wat er precies de bedoeling van was, maar al die goden en rituelen, het is echt niet bij te houden.

Terwijl iedereen nog druk bezig was met zijn tika halen, werd ik aangesproken door de grootmoeder van Madan, uiteraard in het Nepalees. Ze greep me bij mijn arm en liet me niet meer los en ze bleef maar schreeuwen en gebaren. Ik dacht, wat heeft die nou? Heb ik een van de ritueel regels overtreden ofzo? 'You Nepali?' vroeg ze. Vervolgens kwam haar zoon eraan die mij vroeg of ik al getrouwd was. 'Nee nog niet' lachte ik. 'En ik wil niet onbeleefd zijn, maar mag

ik vragen hoe oud je bent?'vroeg hij. ' 'Ja hoor, 23'. 'Dat is perfect!' Wat bleek, grootmoeder had nog wel een mooie Nepaleese man in de aanbieding, dus als ik in Nepal wilde blijven kon dat geregeld worden. Ammenooitniet natuurlijk. Ondertussen wilde ik mijn arm wel een keer terug, maar die zat nog steeds in een stevige houdgreep. Uiteindelijk heb ik duidelijk kunnen maken dat ik niet echt zat te wachten op een Nepalees huwelijk. Of dit ook gewaardeerd werd weet ik niet echt.

Ik ben er ook achter gekomen dat Nepalees eten niet echt mijn ding is en ze hier van GROTE porties houden. Het was een buffet met o.a. linzensoep, linzen, bonen, rijst, cottage cheese, "spicy pickle" (in tegenstelling tot wat de naam doet vermoeden, was dit alles behalve augurk) en bloemkool die naar broccoli smaakt. Laat ik nou niet echt een bonen/erwten fan zijn... Natuurlijk alles netjes uitgeprobeerd en dat was al een heel bord vol. Maar telkens kwamen mensen vragen of

we nog wat wilden. Ik snap nu wel waar al die ronde buikjes bij de meesten vandaan komen, die mensen kunnen eten ls beesten Met moeite heb ik alles opgekregen en zelfs nog een beetje erbij opgeschept uit beleefdheid. Mooi dacht ik nog, hier kan ik wel de hele dag op teren.

Na het eten zijn we met de jongeren een wandeling gaan maken naar het oude dorp van hun overgrootvader ergens in de bergen. Wat een super gave tocht was dit! Een en al natuur, beekjes, rijstvelden en een prachtig uitzicht. Helaas was het zo'n 30 graden en een kurta is niet echt een 'luchtig' kledingstuk. Maar na 2 uur kwamen we eindelijk aan bij het huisje. Ondertussen zijn we nog even gestopt bij een schommel gemaakt van bamboe. Deze worden speciaal gebouwd voor Dashain en kunnen aardig wat gewicht dragen. Voor iedereen is dit geweldig. De jongeren vertelde ons dat ze het zien alsof ze eens per jaar kunnen vliegen en eindelijk niet meer met hun benen op de grond hoeven staan. Ze krijgen er een heel vrij gevoel van. Ik heb het natuurlijk ook een keer geprobeerd en het was best geinig, maar zo enthousiast als ik hier iedereen zie is moeilijk te begrijpen.
Het huisje was nog best in goede staat na de aardbeving. Hier hebben we een verse 'orange' geproefd, wat best lekker was na de linzen lunch.

Gelukkig ging de terugweg een stuk sneller en waren we binnen 45 minuten weer beneden. Dit keer gingen we naar het huis aan de overkant, waar de andere helft van de familie woont. Hier werd ons meteen gevraagd wat we wilden eten. Eten? dacht ik, het is 16.00 en om 12.00 hadden we al hevig geluncht. 'Pickles or meat? Do you eat meat?' Alles beter dan die pickles dacht ik, dus ik koos voor het vlees. Jacquelien was zo slim om aan te geven dat ze "vegetariër" was. En jawel, daar kwam het feestmaal, gestampte rijst, bonen, pickles en geit! En niet zomaar geit, nee, álles van de geit. Ik krijg er nog rillingen van als ik er aan denk. Ik had het ook kunnen weten, want geit is hier het feestmaal. Maar Madan vertelde dat zijn vader vegetariër was en niet aan slachten deed. Dus ik hoopte ergens op een stukje kip die ze hadden gekocht ofzo. Geit is dus geen aanrader. Je kunt er uren op kauwen en soms wil je echt niet weten wat je in je mond hebt. Is dit een stukje long, lever, huid of gewoon vlees? Alleen de gedachten al maakte het er niet echt smakelijker op. Daarbij zaten ook nog de heerlijke pickles. Ik ben normaal een snelle eter, maar ik denk dat ik er wel 25 minuten over gedaan heb om alles weg te krijgen. We vroegen ons nog af waarom de rest geen eten kreeg. 'We are full from the lunch' zeiden ze. Joh je meent het! Gasten mogen hier echt niks te kort komen blijkt dus wel. Jacquelien versprak zich nog door te zeggen dat koe in Nederland zo'n heerlijk stuk vlees was (terwijl ze net had gezegd dat ze vegetarisch was). Dat leverde heel wat vragende gezichten op en was voor Judie en mij een hilarisch moment.

Na het eten gingen we weer richting Kathmandu. Maar niet voordat we eerst een stop hadden gemaakt bij de familie die we moesten afzetten. Hier kregen we nog wat thee aangeboden. Gelukkig weten we nu dat als we om thee vragen, we moeten zeggen zonder suiker, zonder melk en zonder iets anders. Ze willen hier heel graag wat in je thee doen om het op te leuken, dus als je geen suiker neemt kan er zo maar zout of boter in worden gedaan. Bij thee hoort natuurlijk ook wat te eten. En jawel, daar was ie weer, de geit. Uit beleefdheid heb ik nog een stukje genomen, maar meer kon er echt niet bij. Ze vroegen nog of we ziek waren, maar we hebben maar gezegd dat we heel erg moe waren. Uiteindelijk kwamen we weer thuis aan in Patan en konden we na een hele indrukwekkend en vermoeiende dag naar bed. Dit is een dag die ik niet snel meer zal vergeten.