De Sabbat

De Sabbat is de rustdag die de joden vieren wat bijvoorbeeld christen doen op Zondag doen de Joden dit van vrijdag zonsondergang tot zaterdag zonderondergang. De Sabbat word hier veel anders gevierd en beleefd dan op een zondag in Nederland en daar wil ik graag wat meer over vertellen.

Als eerste rijden er in Israël geen bussen, treinen of ander openbaar vervoer. Hier moeten wij altijd wel goed rekening mee houden omdat we op deze dagen geen tripjes ver weg kunnen plannen omdat we altijd afhankelijk zijn van de bussen, en alle winkels zijn natuurlijk dicht. Ook rijden er bijna geen auto’s omdat dit door de joden niet word gedaan op de Sabbat.
Het echte Sabbat gevoel krijg je als ik moet werken deze dagen, en vaak vind ik dit ook de leukste dagen van de week. Op vrijdag ochtend is er bijvoorbeeld dagbesteding voor de bewoners maar meestal komt er iemand langs met bepaalde therapie zoals dieren, muziek of planten therapie. De Israëlische vrijwilligers zijn deze 2 dagen altijd op Aleh en slapen hier ook omdat ze geen vervoer hebben om naar hun appartement te gaan. Als de middag dienst begint zijn wij als vrijwilligers vaak alleen met de medewerkers en bewoners. Als iedereen uit bed is gaan we vaak met alle bewoners naar buiten toe en dan naar het grote gasveld in het midden van het terrein van Aleh. Hier komen alle bewoners van de huizen samen, alle Israëlische vrijwilligers gaan dan een bijna een uur lang met ze zingen. Ze zingen liedjes uit de Thora, ze maken muziek en hebben zo leuk contact met de bewoners. Het is altijd er leuk om hier bij te mogen zijn ook omdat je de bewoners en vaak echt van ziet genieten.

Als dit voorbij is gaat iedereen terug naar zijn eigen huis, de benot Sherut (Israëlische vrijwilligers) komen dan bij alle huizen langs om nog een keer te zingen en er word een soort avondmaal gedaan. Alle bewoners krijgen druivensap en brood, en als ze dit niet op een normale manier kunnen eten krijgen ze het verdund of verdikt zodat iedereen mee kan doen. Hierna word er gewoon gegeten en is de eerste dag voorbij.

De zaterdag begint voor ons als vrijwilligers ’s morgens met een samenkomst van de Benot Sherut, genaamd Kiduz. Hier word het gebed en het stukje uit de Thora voorgelezen dat een zegening geeft over de wijn die word gedronken en daarna staat er een grote tafel vol met allemaal lekker, chocolade, koekjes, en andere lekkere dingen. We mogen dan eten waar we zin in hebben. Als we uit gegeten zijn gaan we terug naar het huis en mogen we samen met een bewoner door Aleh gaan wandelen en dat tot wel 3 of 4 keer met verschillende bewoners. Vaak loop ik een rondje en ga ik zitten op een lekker rustig plekje bij een waterval op een plekje lekker in de zon zodat ik en de bewoner lekker tot rust kunnen komen. Hierna gaan alle bewoners weer naar buiten toe en komen de Benut Sheruts weer langs om te ze te zingen en te dansen.

Afgelopen Sabbat werden we niet uitgenodigd bij de Kiduz omdat er te veel mensen waren en de ruimte te klein was. Samen met de vrijwilligers hebben we onze eigen Kiduz gemaakt, we kwamen samen helemaal bovenaan bij Aleh op een mooi punt. We hadden wat lekkere dingen uit huis verzameld en mee genomen, we zaten lekker in het zonnetje en hadden het over mooie en leuke ervaringen in Aleh.

Na deze dienst worden we vaak uitgenodigd voor een lunch met iedereen samen. Deze lunch word bereid in de keuken en word warm gehouden op een warmte plaat die niet op stroom gaat. Dit komt omdat de joden op Sabbat geen stroom mogen gebruiken. Ze mogen ook bijvoorbeeld niet de code van het hek invullen omdat dit via elektriciteit gaat, er is dan een speciaal knopje wat mechanisch werkt wat dan weer wel gebruikt mag worden. Joden mogen ook niet werken op de Sabbat of anderen aan het werk zetten, dus als het hek bijvoorbeeld niet open gaat moeten ze met een omweg aan mij vragen of ik het hek open wil doen. Ze zeggen dan bijvoorbeeld ‘’het hek is kapot’’ of ze wijzen en dan moet jij erachter zien te komen wat ze bedoelen. Het is heel bijzonder om mee te maken en te beleven hoe de sabbat hier altijd word gevierd, er word altijd weer een feestje van gemaakt in Aleh maar ook de regels van het geloof worden strikt nageleefd en dat vind ik ook sterk van het Jodendom.

Ook het Kosher eten blijft een bijzonder ding, alle melk en vlees producten worden apart gegeten en vaak zijn er 2 speciale keukens voor gemaakt. En zelfs bij de Mac Donald kan je geen ijsje bij je hamburger bestellen, en dat is soms best gek als buitenstaander van dit geloof.
Ook bijvoorbeeld bij de Klaagmuur bij het begin van de Sabbat is ook leuk om mee te maken. Het staat dan echt bomvol met mensen en joden die gaan bidden bij de muur en het begin van de Sabbat hier vieren.

Als op Aleh zaterdag de zon weer ondergaat is de Sabbat voorbij. De Benut Sherut komen dan weer terug in de huizen. De TV mag weer aan, de telefoons mogen weer gebruikt worden, de oven mag weer gewoon los gedaan worden. Alles is dan weer zoals het was. ’s Avonds na het werk worden we ook vaak nog gevraagd om met de benut Sherut samen te eten om de Sabbat weer af te sluiten.

Ik vind de Sabbat echt iedere keer weer heel bijzonder maar steeds weer leuk om mee te mogen maken. Op Aleh staat echt alles in het teken van de bewoners, er word gezongen gedanst en er is extra aandacht voor ze. We mogen erop uit en lekke met ze gaan wandelen en er word altijd veel lekkere dingen gegeten. Kortom ik vind dat Sabbat altijd erg leuk om mee te mogen maken en ik blijf me altijd weer verbazen over de verschillen tussen bijvoorbeeld het jodendom en het christendom.